ماشین آلات سنگین یکی از متداول‌ترین و کاربردی‌ترین ماشین‌آلات در صنایع مختلف ازجمله عمران و راه و ساختمان، صنایع کشاورزی، صنایع معدنی و غیره به شمار می‌روند که دارای قطعات متعدد و متنوعی هستند که در مواقعی لازم است تعمیر یا تعویض شود؛ حال در این مقاله می‌خواهیم نگاهی داشته باشیم به قطعات ماشین‌آلات سنگین از بعد بازسازی یا جایگزینی با قطعات نو و اینکه کدام‌یک از آن‌ها توجیه بالاتری دارد.
انواع قطعات ماشین آلات سنگین
ماشین‌آلات سنگین شامل انواع گسترده‌ای از قطعات است که هر یک از آن‌ها وظیفه خود را در این سیستم و در راهبرد ماشین‌آلات سنگین ایفا می‌کنند؛ برخی از این قطعات عبارت‌اند از:
قطعات سیستم موتور؛ شامل شیرها و لوله‌ها، پمپ‌ها، سیلندرها، سیستم سوخت‌رسانی، سیستم روغن‌کاری، سیستم احتراق، سیستم خنک‌کننده، سیستم کنترل موتور و غیره که هر یک از این قطعات نیز خود شامل اجزای مختلف دیگری هستند.
قطعات سیستم انتقال‌دهنده قدرت؛ این قطعات ازجمله شامل موتور، دیفرانسیل، محورها و چرخ‌ها، کلاچ و گیربکس هست.
قطعات سیستم هیدرولیک؛ قطعات به‌کار رفته در این سیستم ازجمله شامل پمپ هیدرولیک، مخزن هیدرولیک، اکتواتورها، لوله‌ها و شیلنگ‌ها و شیرهای کنترل، سیستم خنک‌کننده و فیلترها.
قطعات سیستم الکتریکی؛ شامل دینام، باتری، آلترناتور، سنسورها، رله تبدیل، سیم‌ها و کابل‌ها، انواع چراغ‌ها در قسمت‌های مختلف که سیستم روشنایی را تشکیل می‌دهند، موتور استارت، سنسور آب، دلکو و سایر تجهیزات.
قطعات سیستم ترمز؛ شامل کمپرسور هوا، تانک هوا، محفظه‌های ترمز، چرخ‌دنده‌های ترمز، شیرهای کنترل، سیستم ترمز اضطراری، سیستم ترمز ABS و سیستم ترمز EBS، رله‌های محافظتی، کفه ترمز و لنت ترمز، لوله‌ها و شیلنگ‌ها، دیافراگم، میل پیستون و غیره.
قطعات بدنه؛ شامل کابین، کاپوت، سپرها، صفحات کف، پنل‌های جانبی.
قطعات زیربندی؛ شامل شنی‌ها یا چرخ‌ها، زنجیرها، رولیک‌ها، فاینال درایو، آیدلر، اسپراکت، بوش‌ها و پین‌ها یا کفشک‌ها.
قطعات سیستم تعلیق؛ شامل فنرها، بالشتک، ترازبندی، تقویت‌کننده‌ها، بوش‌ها، موج‌گیر، بازوها و اهرم‌ها، بلبرینگ‌ها، سیستم تعلیق بادی، آمورتیسورها و غیره.
قطعات سیستم خنک‌کننده؛ شامل رادیاتور، کلاهک تنظیم فشار، ترموستات، فیلتر خشک‌کن، واترپمپ، فن، مایع خنک‌کننده، شیلنگ‌ها، مخزن انبساط و غیره.
استفاده از قطعات بازسازی‌شده در ماشین آلات سنگین
همان‌گونه که مرور کردیم ماشین‌آلات سنگین، یکی از پرکاربردترین ماشین‌آلات در صنایع مختلف بوده و دارای سیستم‌های متعددی هستند به دلیل کاربرد آن‌ها در شرایط خاص و سنگین ممکن است قطعات آن‌ها در شرایطی دچار آسیب‌دیدگی شود؛ البته بسیار مهم است قبل از بروز آسیب‌دیدگی نیز، تمامی سیستم‌های این ماشین‌آلات در بازرسی‌های کارشناسی دوره‌ای مورد ارزیابی قرار گیرند تا از عملکرد ایمن و صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود.
در زمان بروز آسیب‌دیدگی، با توجه به ارزیابی و تشخیص فرد متخصص و دارای صلاحیت حرفه‌ای و کارشناسی در این زمینه می‌تواند بازسازی قطعات یا تعویض با قطعات نو صورت گیرد. در بازسازی قطعات ماشین آلات سنگین، روال کاری به این صورت است که قطعه عیب‌یابی شده به‌طور کامل و دقیق مورد ارزیابی قرارگرفته و قسمت‌های آسیب‌دیده آن تعمیر یا تعویض می‌شود.
مراکز متعددی برای ارائه این قطعات وجود دارند که ارائه‌دهنده تجهیزاتی متعددی در قالب قطعات ماشین‌آلات سنگین و سایر تجهیزات مانند قلم پیکور، چکش‌های هیدرولیکی و غیره هستند.
تفاوت استفاده از قطعات نو و بازسازی‌شده در ماشین‌آلات سنگین و نکات مهم
همان‌گونه که در قسمت قبل اشاره شد، یکی دیگر از گزینه‌هایی که در فرایند تعمیر قطعات ماشین آلات سنگین می‌تواند استفاده شود، جایگزینی قطعات آسیب‌دیده با قطعات نو است که به‌دلیل اهمیت فرایند لازم است تحت نظر متخصصین حرفه‌ای صورت گیرد. اینکه تشخیص داده‌شود لازم‌است قطعات خود ماشین آلات سنگین تعمیر و جایگزین شود یا قطعات نو مورداستفاده قرار گیرد.
اگر بخواهیم ببینیم چه زمانی از قطعات نو و چه زمانی از قطعات بازسازی‌شده استفاده کنیم می‌توانیم بگوییم این یک تصمیم کاملاً مهم و حیاتی است و لازم است به نکاتی توجه کنیم که ازجمله آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره داشته باشیم.
استفاده از قطعات نو هزینه بالاتری خواهند داشت و چون به‌نوعی مصرف مجدد از قطعات قبلی صورت نمی‌گیرد، به لحاظ زیست‌محیطی شاید زیاد جالب نباشد؛ اما در کنار چالش‌های استفاده از آن‌ها می‌توان گفت چون نو هستند و نیز درصورتی‌که از محل‌های معتبر خریداری‌شده باشند طبیعتاً دارای کیفیت بالاتری خواهند بود و درنتیجه طول عمر و بهره‌وری بالاتری را برای ماشین‌آلات خواهد داشت.
همچنین بسیار مهم است به این نکته توجه داشته باشیم که اگر قطعات مهم و حیاتی ماشین‌آلات سنگین دچار خرابی شده باشد یا قطعات دیگری دچار خرابی شده و شدت آن به‌گونه‌ای است که با تشخیص فرد متخصص لازم است از قطعات نو استفاده کنیم، جای ریسکی برای استفاده از قطعات بازسازی‌شده نیست.
استفاده از قطعات بازسازی‌شده نیز دارای نقاط قوت و ضعف مربوط به خود است؛ ازجمله نقاط قوت استفاده از قطعات بازسازی‌شده به‌جای قطعات نو می‌توان به کاهش میزان زباله‌های تولیدشده در صنعت و هزینه کمتر آن اشاره داشت؛ البته نکته‌ای که بسیار مهم است همواره و همواره مدنظر قرار گیرد این است که مبادا توجیه اقتصادی در ظاهر، موجب پایین آمدن کیفیت دستگاه شود؛ چراکه ممکن است آسیب‌های بسیار بالاتر مالی و حتی جانی را مخصوصا در استفاده در قطعات ایمنی و حیاتی به دنبال داشته باشد و بعضی هزینه‌ها به نوعی سرمایه‌گذاری جانی و مالی و پیشگیری از بروز خسارت‌های بیشتر است.
و در نام بردن از چالش‌های قطعات بازسازی‌شده هم می‌توان به عدم تضمین کافی کیفیت آن‌ها و همچنین عدم برخورداری از ضمانت‌ها و استانداردهای لازم اشاره داشت.
همچنین بیشتر بدانید درباره: لوازم یدکی بیل مکانیکی و تأثیر آن در تسریع عملیات امداد
نکاتی که در خرید قطعات بازسازی‌شده یا قطعات نو لازم است مدنظر قرار دهیم.
ممکن است برای ماشین‌آلات سنگین که دچار آسیب‌دیدگی در قطعه‌ای شده است، از قطعات بازسازی‌شده دیگری که خریداری می‌شوند استفاده شود؛ یعنی قطعاتی که مربوط به ماشین‌آلات دیگر و سیستم مشابهی بوده و موردبازسازی قرارگرفته و اکنون برای ماشین‌آلات ما مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این حالت نیز لازم است این فرایند انتخاب و بازرسی و خرید توسط فرد متخصص و از مرکز خرید معتبر انجام‌گرفته و حتماً ضمانت‌نامه‌ها و تضمین‌های تأییدکننده کیفیت و اطمینان و استانداردهای لازم قطعه از فروشنده دریافت شود.
خطرات عدم احتیاط در استفاده از قطعات بازسازی‌شده به‌جای قطعات نو
یادآور شدیم که تشخیص اینکه از قطعات بازسازی استفاده شود یا قطعات نو در وهله نخست بر عهده فرد متخصص است تا با بررسی جمیع عوامل و با لحاظ شرایط کارکردایمن، تشخیص بهینه صورت بگیرد. کم‌توجهی و عدم رعایت موارد احتیاطی در این زمینه می‌تواند تبعات بسیار پرخطری به دنبال داشته باشد؛ بالاخص در بهره‌گیری برای قطعات حیاتی ماشین‌آلات؛ حال می‌خواهیم ببینیم قطعات حیاتی ماشین‌آلات سنگین که در طول مقاله بارها به آن‌ها اشاره شد و به‌ویژه تأکید کردیم که در تعویض و تعمیر آن‌ها لازم است دقت بیشتری صورت گیرد چون ممکن است خطرات بسیار بالایی به دنبال داشته باشند کدم‌اند.
قطعات حیاتی ماشین‌آلات سنگین صنعتی کدم‌اند؟
مشخص است که قطعات حیاتی آن دسته از قطعاتی هستند که در ماشین‌آلات نقش کلیدی و حیاتی را ایفا می‌کند؛ بدین‌صورت که بروز مشکل و ایجاد اختلال در عملکرد آن‌ها می‌تواند باعث ایجاد اختلال در کل سیستم شود و عملکرد کل ماشین را با مشکل مواجه کند و دستگاه متوقف‌شده و به دنبال آن وقفه‌ای در پروژه‌های در حال انجام ایجاد شود؛ پس لازم است این قطعات موردتوجه و ارزیابی ویژه در طول دوران استفاده و پیش از بروز مشکل و آسیب‌دیدگی حاد قرار بگیرد. ازجمله مهم‌ترین قطعات حیاتی ماشین‌آلات سنگین می‌توانیم به قطعات زیر اشاره داشته باشیم:
موتور ماشین‌آلات که در قالب تولیدکننده نیروی محرکه برای عملکرد ماشین عمل می‌کند؛
سیستم چکش هیدرولیکی ماشین‌آلات که به‌عنوان عامل کنترل بر حرکت قسمت‌های مختلف سیستم عمل می‌کند؛
گیربکس ماشین‌آلات که به‌عنوان منتقل‌کننده قدرت تولیدشده در سیستم موتور به سایر قسمت‌های ماشین جهت به حرکت درآوردن آن‌ها عمل می‌کند؛
سیستم برقی که شامل قسمت‌های مختلفی بوده و در راستای تأمین انرژی الکتریکی موردنیاز و برق‌رسانی به قسمت‌های مختلف آن استفاده می‌شود.
سیستم ترمز که یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین قسمت‌ها در تمامی ماشین‌آلات اعم از ماشین‌آلات سنگین است و برای توقف ماشین‌آلات یا کاهش سرعت آن‌ها استفاده می‌شود و همان‌گونه که بارها در خبرها نیز شنیده‌ایم، اختلال در عملکرد سیستم ترمز باعث به بار آمدن فجایع بسیار مهیبی شده است؛ درنتیجه بسیار مهم است در هرگونه بازرسی و عیب‌یابی و تصمیم‌گیری برای بهینه‌سازی عملکرد آن‌ها دقت کامل صورت گیرد.مراکز متعددی برای ارائه این قطعات وجود دارند مانند آریا یدک که ارائه‌دهنده تجهیزاتی متعددی در قالب قطعات ماشین‌آلات سنگین هستند.
بدون دیدگاه