میل سوپاپ که نام دیگر آن میل بادامک است، به میلهای اشاره دارد که با هدف تبدیل نیرو یا حرکت چرخشی به حرکت خطی در موتور خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرد و این کار را با اعمال حرکات دورانی انجام می‌دهد. میل بادامک برای آن‌که بتواند تبدیل حرکت را انجام دهد نسبت به محور چرخش دور یا نزدیک می‌شود که همین دور و نزدیک شدن عاملی برای تغییر حرکت به‌شمار می‌آید.
آشنایی بیشتر با میل سوپاپ
سوپاپ یک کلمه فرانسوی است به‌معنای دریچه که از این وسیله در زبان انگلیسی با عنوان Camshaft یاد می‌شود. کاربرد این واژه در تعابیر و اصطلاحات مربوط به خودرو تحت عنوان خودروی 8 سوپاپ یا 16 سوپاپ و نمونه‌های مانند آن خیلی به گوش می‌خورند. میلهای بادامک در دو نوع ورودی و خروجی کاربرد دارند. آریا یدک در ادامه این مطلب به بررسی این کالا میپردازد.
- میل بادامک ورودی: این گروه برای ورود سوخت و هوا به داخل سیلندر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- میل بادامک خروجی: کاربرد این میل‌ها برای خروج دود از سیلندرها تعریف شده است.
با این توضیحات می‌توان از میل سوپاپ به‌عنوان وسیله‌ای یاد کرد که در موتورهای احتراق داخلی کنترل ورود سوخت و خروج دود را بر عهده دارد و از چند بادامک شعاعی تشکیل می‌شود که هر کدام از آن‌ها دریچه‌های ورودی و خروجی را جابه‌جا می‌کنند. آن‌ها به‌وسیله تسمه، زنجیر یا چرخ‌دنده به میل‌لنگ اتصال می‌یابند و به این طریق زمان‌بندی ثابتی را برای سوپاپ نسبت به حرکت پیستون ایجاد می‌کنند.
اهمیت عملکرد بادامک
این قطعات که به‌حالت زائده یا برجستگی بادامی‌شکل تولید می‌شوند در اثر کار و عملکرد زیاد ساییده می‌شوند و به‌این‌ترتیب لقی بین بادامک و تایپیت افزایش می‌یابد. به این منظور حتما باید آن را فیلرگیری کرد؛ زیرا با ساییده شدن بادامک‌ها، باز شدن سوپاپ‌ها نیز کمتر صورت می‌گیرد که این امر به پر شدن سیلندر از مواد سوختی منجر می‌شود و خروج دودها را نیز کاهش می‌دهد. مجموع این اتفاقات باعث کم شدن قدرت موتور خواهد شد.
بیشتر بدانید: 10 تا از پرکابردترین ماشین آلات راه سازی و معدنی
ساختار و عملکرد میل سوپاپ
میل بادامک در ساختار خود از دو بخش اصلی ساقه و سر بهره می‌برد. سر میل برای بستن نازلی کاربرد دارد و ورود سوخت و جریان خروجی را امکان‌پذیر می‌سازد. برای انجام این کار باید به‌صورت خطی حرکت کند.
این قطعه مهم و موثر از یک استوانه فلزی در نقش محور اصلی استفاده می‌کند که روی آن محورهایی به‌شکل بیضی یا دایره قرار گرفته‌اند. میل مورد نظر با کمک یک دنده حرکت‌های چرخشی انجام می‌دهد که به‌وسیله زنجیر یا تسمه تایمینگ به میل‌لنگ متصل می‌شود. در موتورهای چهارزمانه هر وقت میل‌لنگ 2 دور بچرخد این وسیله نیز یک دور کامل می‌چرخد. برای درک بهتر این موضوع می‌توان گفت سرعت چرخش میل بادامک در موتورهایی که چهارزمانه هستند، برابر با نصف سرعت موتور است؛ اما در موتورهای دوزمانه، هر دو با سرعتی برابر حرکت می‌کنند.
محل قرار گرفتن میل
محل قرارگرفتن میل سوپاپ در برخی از موتورها در بالای سیلندر است و در بعضی دیگر در پایین آن قرار دارد. این وسیله برای انتقال نیروی خود به سوپاپ‌ها از تایپیت‌ها و اسبک‌ها کمک می‌گیرد. در موتورهایی که میل بادامک در قسمت بالای سر سیلندر جای گرفته است، میل به‌طور مستقیم با اسبک‌ها تماس برقرار می‌کند. ناگفته نماند هرکدام از سوپاپ‌ها از یک بادامک اختصاصی برخوردار هستند که با رعایت زاویه‌ای معین و مخصوص جانمایی شده‌اند. جالب است در مورد قلم پیکور نیز مطالعه ای داشته باشید.
فاصله میل‌ها
فاصله میل‌ها از یکدیگر نیز در انجام درست عملیات بسیار مهم است و باید کاملا رعایت می‌شود. آن‌ها با حفظ فاصله‌ای مشخص و تعریف‌شده از هم کار خود را انجام می‌دهند. فاصله‌ای که بین قطعات موجود در بین اسبک‌ها و سوپاپ وجود دارد، دراثر انبساطی ایجاد می‌شود که درزمان گرم شدن موتور شکل می‌گیرد. این فاصله را در بیشتر موتورها می‌توان تنظیم کرد. در تعداد قابل توجهی از خودروها مقدار فاصله بین سوپاپ گاز با اسبک 14/0 میلی‌متر و فاصله سوپاپ دود با اسبک 16/0 میلی‌متر است. اندازه‌گیری این فاصله با فیلر انجام می‌شود.
اجزای سازنده میل بادامک
همان‌طور که گفتیم این میل در بلوکه سیلندر قرار دارد و از اجزای زیر تشکیل شده است:
- بادامک‌ها
- تکیه‌گاه‌ها
- چرخ‌دنده اویل پمپ (باعث به گردش در آمدن پمپ یا پمپ روغن می‌شود.)
- دایره خارج از مرکز اکسانتریک (عامل به حرکت درآمدن پمپ بنزین است.)
میل سوپاپ چرخنده که به میل بادامک اتصال دارد حرکت دریافتی خود را از میل‌لنگ با یکی از روش‌های زیر انجام می‌دهد:
- به‌صورت مستقیم با حرکت دنده‌ها (دنده به دنده) مانند خوردوهای جیپ
- با کمک زنجیر که در خوردوی پیکان همین‌طور است.
- ازطریق تسمه لاستیکی یاتسمه تایم که در خوردهای سمند به کار می‌رود.
- دایره مبنا
- درجه باز شدن
- پهلوی باز شدن سوپاپ
- پهلوی بسته شدن سوپاپ
- زاویه بسته شدن یا همان شیب ملایم بسته شدن
نکته
تسمه‌ها مسئول تامین نیروی گردشی میل‌لنگ به سیل سوپاپ هستند؛ بنابراین باید از عملکرد درست آن‌ها اطمینان به دست آورد، به همین دلیل توصیه کلی آن است که بعد از هر 80 هزار کیلومتر این تسمه تعویض شود. هم‌زمان با این کار تعویض بلبرینگ هرزگرد نیز مورد تاکید قرار می‌گیرد؛ زیرا دراثر سفتی گردش بلبرینگ، ساییدگی‌هایی در پشت تسمه اتفاق می‌افتد.
عیب‌ها و اشکالات احتمالی میل سوپاپ
همانند تمام قطعاتی که در ماشین‌آلات و دستگاه‌های صنعتی وجود دارد و دراثر عملکرد زیاد دچار استهلاک و فرسایش می‌شوند، میلهای بادامک هم ممکن است دچار اشکالات و عیوبی شوند که برخی از آن‌ها را در ادامه ذکر می‌کنیم:
- خورده شدن بادامک
- خوردگی یا شکسته شدن دنده اویل پمپ و دلکو
- لقی بیش از اندازه بین میل سوپاپ و یاتاقان‌های آن: لقی بیش از حد با بوش‌های آن به کم شدن فشار روغن منجر می‌شود.
- تاب برداشتن میل بادامک
انواع میل بادامک
خودروسازان همواره را برای عملکرد بهتر بادامک‌ها متناسب با سرعت خودرو در نظر می‌گیرند تا بتوانند تنوع بیشتری در آن‌ها ایجاد کنند. برخی از رایج‌ترین انواع میل بادامک به شرح زیر قابل معرفی هستند:
تک میل بادامک
در این حالت به‌ازای هر سیلندر خودرو یک میل وجود دارد؛ بنابراین اگر موتور 4 یا 6 سیلندر تک‌خط باشد، یک میل و اگر V6 یا V7 باشد، از 2 میل برخوردار خواهد بود. بادامک‌ها بازوهای متصل به سوپاپ را به کار می‌اندازند و فنرهای سوپاپ آن‌ها را به حالت بسته درمی‌آورند. این فنرها باید قدرت کافی برای این کار را داشته باشند؛ زیرا در سرعت‌های زیاد آن‌ها نیز با سرعت به پایین فشرده می‌شوند و باید بازوها را در حالت چسبیده به بادامک نگه دارند.
دو میل بادامک
در این حالت به‌ازای هر سیلندر دو میل کار گذاشته می‌شود؛ بنابراین موتورهای یک خط دارای دو میل و موتورهای Vشکل دارای 4 میل هستند که به‌طور معمول سیستم‌های دارای 2 میل برای موتورهایی تعبیه می‌شود که به‌ازای هر سیلندر از 4 یا تعداد بیشتری سوپاپ برخوردارند؛ زیرا وجود تنها یک میل بادامک به‌اندازه کافی برجستگی یا زائده مورد نیاز را برای به کار انداختن سوپاپ‌ها ندارد.
استفاده از تعداد میل بیشتر به آن معناست که سوپاپ‌های بیشتری برای ورود و خروج سوخت و دود کار می‌کنند و فضای بیشتری برای این کار در اختیار دارند؛ بنابراین جریان آن‌ها راحت‌تر اتفاق می‌فتد که این کار به افزایش قدرت موتور کمک می‌کند.
به خواندن ادامه دهید: لودر بکهو و انواع آن
میل فشاری
در موتورهایی که از این نوع میل استفاده می‌کنند، محل قرار گرفتن سوپاپ‌ها در سرسیلندر است و میل‌ها در بلوک موتور جای می‌گیرند. آن‌ها میله‌های بلندی را به حرکت در می‌آورند که از بلوک موتور تا سرسیلندر امتداد پیدا می‌کنند و کار آن‌ها فشردن بازوهای سوپاپ است.
جمع‌بندی
میل سوپاپ یک قطعه حیاتی و بسیار مهم در موتورهاست که کار اصلی آن را کمک به ورود سوخت مورد نیاز و خروج دودها تشکیل می‌دهد. این وسیله به‌شکل یک میله است که نیرو و حرکت چرخشی را به حرکت خطی تبدیل می‌کند و برای این کار از حرکات دورانی کمک می‌گیرد.
بدون دیدگاه